عبیدالله ابن زیاد

عبیدالله بن زیاد بن ابیه مشهور به ابن مرجانه یا ابن زیاد (۲۸ ه‍. ق - ۶۷ ه‍. ق)فرمانده نظامی مشهور امویان و از عوامل اصلی كشته شدن حسین بن علی (ع) و همراهانش بود.

وی از كنیزی به نام مرجانه زاده شد.

پدرش زیاد بن ابیه، از سرداران و حكمرانان اموی بود؛ كه در سركوب شورش‌ها در مناطق اسلامی، به قساوت و بی‌رحمی شهرت داشته‌است.

عبیدالله والی بصره بود و یزید او را در سال ۶۰ ه. ق پس از آشفتگی اوضاع كوفه، با حفظ سمت به امارت این شهر گماشت و سركوب قیام حسین(ع) را به او سپرد.

او در سال ۶۵ه. ق نیز قیام توابین را در عراق سركوب كرد. عبیدالله بن زیاد به سبب نقشی كه در واقعه كربلا داشت، از شخصیت‌های منفور نزد شیعیان است.